Co zagraża naszym lasom?
Lasy są prawdziwym skarbem, ponieważ mają bardzo korzystny wpływ na środowisko i ludzi. Niestety, ale te cenne tereny narażone są na liczne niebezpieczeństwa. Niektóre z nich to czynniki naturalne. Inne są wynikiem działalności człowieka.
Dowiedz się więcej na temat zagrożeń lasów.
Główne zagrożenia lasów
Lasy zapewniają wiele korzyści – produkują tlen, są siedliskiem dzikich zwierząt, a także miejscem rekreacji i wypoczynku dla ludzi.
Niestety, ale te malownicze tereny są podatne na wiele różnych zagrożeń. Niektóre z nich to czynniki naturalne takie jak ogień, owady, choroby czy wichury. Inne, takie jak zmiana klimatu, wycinka drzew czy wyrzucanie śmieci, są wynikiem działalności człowieka.
Pożary
Pożary mogą być naturalnym zjawiskiem lub wywołanym przez działanie człowieka. Głównymi „winowajcami” są uderzenia pioruna, pozostawione bez opieki ogniska czy niedopałki papierosów.
Szczególnie w okresie letnim, gdy ściółka leśna jest bardzo sucha, może dojść do zagrożenia środowiska naturalnego. Niezależnie od tego, czy pożary zostały spowodowane przez naturę czy człowieka, mogą zaszkodzić nie tylko roślinności, ale również siedliskom dzikich zwierząt oraz ludziom.
Choć pożar dla wielu roślin oraz zwierząt jest tragiczny w skutkach, to niektóre gatunki przystosowały się do tego żywiołu. Na przykład sosna potrzebuje ciepła, aby jej szyszki otworzyły się i uwolniły nasiona. Pożary o niskiej intensywności wypalają mniejsze drzewa i krzaki, co sprzyja odrastaniu nowych roślin.
Szkodniki i choroby
Duże szkody w lasach potrafią wyrządzić korniki, które przeważnie atakują obolałe drzewa. Inne rodzaje owadów mogące powodować poważne zniszczenia w lasach to chrząszcze oraz gąsienice.
Często inwazja owadów jest ostatnim gwoździem do trumny dla drzewa, które już jest obolałe z powodu choroby lub suszy. Las może być również zaatakowany przez patogeny: wirusy, bakterie oraz grzyby. Do najbardziej popularnych grzybów należą huba korzeni, opieńki, zgorzele oraz pleśnie.
Zmiany klimatu
Rosnące temperatury i susze przyczyniają się do coraz dłuższych, bardziej intensywnych pożarów. Zmiany klimatu wpływają niekorzystnie na bioróżnorodność lasów, ponieważ drzewa iglaste, które potrzebują więcej wilgoci do życia, powoli wymierają.
Ponadto wpływ na środowisko mają ekstremalne warunki pogodowe – burze i wichury. Drzewo z częściowo odłamanymi konarami jest bardziej podatne na ataki owadów i chorób. Świeżo powalone konary przyciągają korniki, a w przyszłości mogą przyczynić się do pożaru.
Przekształcenia gruntów
Zagrożeniem są również przekształcenia gruntów z leśnych na rolne lub pod budownictwo mieszkaniowe i komercyjne. Pewnie wiele osób chciałoby zamieszkać blisko natury, jednak często wiąże się to z wycięciem przynajmniej części drzew.
A kiedy las zmienia się w osiedle mieszkalne, korzyści, jakie zapewniał społeczeństwu, powoli zanikają.
Wycinka drzew
Lasy najczęściej wycina się po to, aby pozyskać drewno, które służy jako materiał budowlany lub opał. Tylko w Polsce pozyskuje się około 40 mln metrów sześciennych surowca rocznie, co oznacza, że pod topór idzie około 40 milionów drzew.
Na szczęście w ich miejsce z naddatkiem sadzone są nowe drzewa. Dlatego bilans teoretycznie wypada na plusie. W skali globalnej sytuacja już nie jest taka optymistyczna. Intensywnie eksploatowana jest na przykład Puszcza Amazońska, której obszar gwałtownie się kurczy.
Zaśmiecanie lasów
Wyrzucanie odpadów, w tym groźnych chemikaliów, przyczynia się do degradacji lasów w Polsce. Śmieci nie tylko psują krajobraz, ale także stanowią zagrożenie dla środowiska oraz zwiększają ryzyko pożaru. Najczęściej wyrzucane są opakowania po jedzeniu i picu – butelki, puszki oraz foliowe reklamówki.
Lasy Państwowe każdego roku wydają około 20 mln złotych na sprzątanie podległych terenów, z których wywozi się prawie 115 tysięcy metrów sześciennych nieczystości.
Mimo podejmowanych działań i coraz bardziej restrykcyjnych przepisów, śmieci w lasach wciąż są dużym problemem.
Akcja „Czyste Lasy”
Dlatego jesienią 2022 roku zadebiutował nowy projekt Stowarzyszenia Czysta Polska o nazwie „Czyste Lasy”. Celem akcji jest nie tylko sprzątanie terenów leśnych, ale również edukacja i kształtowanie właściwych postaw.
Projekt wspiera Fundacja Coca-Cola, a także lokalne samorządy oraz liczne grono ambasadorów. Akcja „Czyste Lasy” nie mogłaby się oczywiście odbyć bez wolontariuszy zaangażowanych w ochronę środowiska.
