Uprzejmie donoszę
#UprzejmieDonoszę… dla natury!
„Uprzejmie donoszę”… Gdzie i co? Oczywiście śmieci do odpowiednich koszy. Ale nie tylko! Jeśli nie wiesz w jaki sposób i komu zgłosić nielegalnie składowane odpady, poniżej przygotowaliśmy małą ściągę. Dowiesz się również o charakterystycznych dla poszczególnych obszarów odpadkach oraz o zbliżającym się systemie kaucyjnym.
Pamiętaj – uprzejmie donoszę wszystkie śmieci do kosza i wrzucam je do właściwego pojemnika. Jeśli jednak natrafię na nielegalne wysypisko w postaci choćby prawdziwego morza „małpek”, z którym w pojedynkę, czy nawet grupie ludzi, trudno sobie poradzić, wówczas możemy takie miejsce zgłosić. W takiej sytuacji „DONOSZĘ” odpowiednim służbom. Jakim?
Gdzie można „donieść”?
Aplikacja mObywatel 2.0
poprzez „zgłoszenie naruszenia środowiskowego”
-
Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa
-
Straż Miejska/Gminna
do jej obowiązków należy pomaganie lokalnej społeczności również w tym zakresie
-
Urząd Miasta Gminy
powinien usunąć wysypisko i obciążyć kosztami właściciela posesji lub osobę odpowiedzialną
-
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
poprzez interaktywny formularz na stronie
O sytuacji śmieciowej w Polsce
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA od 1994 r. realizuje projekty ekologiczne i społeczne zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. Jednym z nich jest obserwowanie i regularne badanie oraz zbieranie danych dotyczących zaśmiecenia przyrody.
Zgodnie z raportem prof. Agnieszki Nawirskiej-Olszańskiej, pt. „Wakacje ze śmieciami, czyli co zostawimy po sobie w miejscach wypoczynku”, z roku na rok produkujemy więcej odpadów, z których również coraz więcej ląduje w przyrodzie, zamiast w dedykowanym pojemniku. W ostatnich latach zaobserwowano również wyraźny wzrost frakcji szklanej, co wynika m.in. z popularności tzw. „małpek”, czyli butelek z alkoholem o pojemności 90-200mm, który dziennie sprzedaje się w Polsce pomiędzy 2 a 3 miliony! Co istotne, opakowania te nie będą objęte przepisami o systemie kaucyjnym, wchodzącymi w życie 1 stycznia 2025.
Jakie śmieci są najbardziej charakterystyczne dla poszczególnych obszarów?
- W lasach - opakowania po napojach oraz jedzeniu, środki higieny osobistej, ale również śmieci znacznych rozmiarów i ilości, specjalnie przywiezione i pozostawione w jednym lub kilku skupiskach (wśród nich śmieci pobudowlane, poremontowe, motoryzacyjne, elektronikę itp.). Co ważne 49% tych śmieci zostawiają mieszkańcy, a 42,5% turyści, grzybiarze, czy spacerowicze.
- W rzekach - śmieci podrzucane przez okolicznych mieszkańców, wędkarzy, spacerowiczów i turystów, śmieci wyrzucane przez kierowców w trakcie sprzątania samochodów oraz te pozostawiane przy domkach letniskowych zlokalizowanych wzdłuż linii brzegowej. Są to głównie: opakowania po jedzeniu i napojach, naczynia jednorazowe (tu rosnąca liczba małych szklanych butelek), mokre chusteczki, zużyte pieluchy. Pojawiają się i to w ilościach bardzo dużych niedopałki papierosów oraz kapsle.
- W górach - opakowania plastikowe, głównie butelki po napojach, worki i torby plastikowe. W ostatnim czasie zdarzają się coraz częściej opakowania po jedzeniu.
- Nad morzem - niedopałki papierosów, kapsle, opakowania po jedzeniu, opakowania szklane i po alkoholu oraz puszki.
Raport Eko-Unii szczegółowo opisuje również konsekwencje, jakie niesie pozostawianie wszystkich wyżej wymienionych śmieci w przyrodzie.
Donoszenie się opłaca,
czyli nowy system kaucyjny
Od 1 stycznia 2025 wchodzi w życie nowy system kaucyjny. Oznacza to, że będziemy mogli oddawać do sklepów puste szklane i plastikowe butelki oraz puszki. Za każde oddane opakowanie otrzymamy kaucję w wysokości 50 groszy. To ustawa, na którą wszyscy długo czekaliśmy, patrząc z zazdrością na kraje skandynawskie, Litwę, czy Słowację.
W Polsce oddawać będzie można trzy rodzaje butelek: z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku o pojemności do 3 litrów, szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra oraz puszki metalowe o pojemności do 1 litra. System będzie obowiązywał dla sklepów o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych.
Jak to będzie działać? Każdy napój w opakowaniu objętym systemem kaucyjnym będzie o 50 gr droższy, ale kwotę będziemy mogli odzyskać przy zwrocie opakowania. Co ważne, przy zwrocie nie będzie trzeba okazywać paragonu, czy innego dowodu zakupu. System kaucyjny niestety nie obejmuje małych opakowań szklanych, tzw. „małpek”.
